KURULUŞ
Galatasaray Spor Kulübü, Türk Spor Tarihi'ndeki öncü olma özelliğini hiç kuşkusuz içinden doğduğu ve gene öncü bir kurum olan Galatasaray Lisesi'nden (Mektebi Sultani) almıştır. Okul ile kulüp arasındaki koparılmaz bağ, yadsınamayacak bir gerçeklik ve övünç kaynağıdır.
Devlet adamı yetiştirmek amacıyla II. Beyazıt tarafından 1482'de kurulan mektep, adını kurulduğu bölgeden alır ve "Galata Sarayı" olarak anılmaya başlar. Okul modern konumuna 1 Eylül 1868'de Sultan Abdülaziz döneminde kavuşur. Okul' un yeniden yapılanmasıyla birlikte, Türkiye'de de gerçek anlamıyla ilk sportif çalışmalar başlamış olur ve okulda Beden Eğitimi dersi jimnastikçi 'Monsieur Curel' tarafından eğitim programına konur. Bu atılımlar gerçekten bir devrim niteliği taşımaktadırlar. Curel, modern aletler eşliğinde çalıştırdığı öğrencileri sportif açıdan geliştirirken, onlar için Kağıthane'de bir idman Bayramı düzenler. Yıl 1870'tir. Bu etkinlikte başarı gösteren sporcular değişik ödül ve madalyalar kazanır ve yarışmaların sonunda öğrencilere "kuzulu pilav" verilir. Bu da, sonraki yıllarda bir başka geleneğin başlangıcını oluşturur.
Curel'den sonra görevi devralan yabancı spor hocaları (M. Moiroux, Signor Martinetti, Stangali gibi), jimnastik ve atletizmin yanı sıra, değişik branşlara da eğilerek (yüzme, kürek, aletli jimnastik), bir ilki daha başlatmış olurlar. Bu çalışmaların ürünü çok geçmeden alınmaya başlanır ve adı Türk Spor Tarihi'ne altın harflerle yazılan Faik Üstünidman'ın yanı sıra, Binbaşı Mazhar Kazancı, Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeşler GSL'nde görev alıp, izcilik, tenis, hokey gibi spor dallarının öğrenciler arasında yaygınlaşmasını sağlarlar. Özellikle Üstünidman'ın ön ayak olmasıyla, öğrenciler futbolla tanışırlar. Ama oynanan futbol, bir kör dövüşünden farklı olmayan ve kural tanımayan bir koşuşturmayı andırmaktadır. Ama futbol GSL' nin Tören Kapısı'ndan adımını atmış ve tam bir salgına dönüşmüştür.
1901 yılında İstanbul'da yaşayan iki İngiliz, James Lafontaine ve Horace Armitage, Rum ve İngiliz oyunculardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü kurmuşlar ama 1903'te takımdaki İngilizler bir anlaşmazlık sonucu ayrılarak Moda Kulübü'nü oluşturmuşlardır. 1904 yılında ise bu kulüpler, Imogen, Elpis, Strugglers takımlarıyla anlaşarak, İstanbul Futbol Birliği'ni hayata geçirmişler ve bugünkü Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı'nın yerinde bulunan "Union Club-İttihat Spor" sahasında düzenli karşılaşmalar yapmaya başlamışlardır. Görüldüğü gibi bu takımlar yabancı ya da azınlık takımlarıdır. Türk olmayan ekiplerin gerçekleştirdikleri bu ilk futbol karşılaşmaları, GSL öğrencilerini hem ilgilendirir hem de çok üzer. Artık onların amacı, kendi futbol kulüplerini kurmak, ölesiye sevdikleri bu oyunun kurallarını "hatmetmek" ve yabancılarla boy ölçüşmektir.
Türk olmayan takımları yenmek
Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen, "Ellinci Yıl" kitabında kuruluş öyküsünü şöyle anlatır:
"1 Teşrin 1905'te mektebin beşinci sınıfında edebiyat muallimimiz merhum Mehmet Ata beyin dersi esnasında birkaç arkadaş baş başa vererek Galatasaray'da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik. İlk müteşebbisler oyuna ve mücadeleye meyyal arkadaşlardan Asım Tevfik Sonumut, Reşat Şirvani, Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver, Kamil...gibi gençlerdi. Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sırp talebesinden çevik ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmişlerdi. Asım'ı muhasebeciliğe, Cevdet'i ikinci reisliğe seçmiş, kendim de Reis olmuştum. Asım her hafta arkadaşlardan birer kuruş toplamakda mahir olduğu için kendisini muhasebeci yapmıştık. Ben Reisliği topu yağlayıp şişirmekle almıştım. Topumuza evladım gibi bakardım. Zaten varımız yoğumuz da toptu. Mektebe gelirken, domuz sokağından geçer, domuz yağı alırdım. Topu onunla yağlar, şişirirdim; yamasını yeni pabucumdan kesmiştim. Bunu gören arkadaşlar, bana hepimizden fazla paye vermişlerdi. Yani o zaman Reisliğe ve diğer vazifelere payeyi, en çok çalışan kazanırdı. Cevdet de ikinci Reisliği formaları yıkadığı için almıştı.
"Maksadımız İngilizler gibi toplu bir halde oynamak, bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek."
Kulübün adının Gloria (Zafer) ya da Audace (Cesaret) konulması yolunda görüşler ortaya atılmışsa da, sonuçta Galatasaray olmasında anlaşmaya varılmıştır. Araştırmacı Cem Atabeyoğlu, Galatasaray adının, bu takımın yaptığı ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlardan "Galata Sarayı efendileri"diye söz etmelerinden doğduğunu yazar. Bunun üzerine kurucular da ismi benimserler ve "Adımız Galata Sarayı olsun" derler.
Kurucu Listeler
1905'ten 1919'a kadar Galatasaray Spor Kulübü'ne Başkanlık yapan, mektebin 889 numaralı öğrencisi Ali Sami Yen, inci gibi elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü ıhsaiyet Defteri'nin (Sayım-İstatistik Defteri) 181 ve 182. sayfalarında kurucu 13 üyeyi şöyle sıralar: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-B. Nikolof; 6-Milo Bakiş; 7-Pol Bakiş; 8-Bekir Sıtkı Bircan; 9-Tahsin Nahit; 10-Reşat Şirvanizade; 11-Hüseyin Hüsnü; 12-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu; 13-Abidin Daver.
1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dernekler yasası bulunmadığından, Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil edilme olanağını bulamamıştır. 1912 yılında Cemiyetler Kanunu çıkarıldıktan sonra, kulüp yasal bir kimlik kazandı. Yetkili makamlara kulüplerin tüzükleriyle birlikte, kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduğundan, istifa eden ya da eğitimlerini tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk listeden çıkarılmış ve 1 Eylül 1913'te kurucu liste yeniden düzenlenmiştir. Kurucu üyelerin yeni sıralaması şöyle gerçekleşmiştir: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-Bekir Sıtkı Bircan; 6-Reşat Şirvanizade; 7-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu; 8-Abidin Daver.
Renklerin öyküsü
Galatasaray Spor Kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. Bayrağımızın renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin baskıcı ve paranoyak yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır. Bu nedenle, sarı-siyah renkler gündeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve Galatasaray bugünkü renklerine kavuşmuştur. Bu renklerin öyküsünü Ali Sami Yen'den dinleyelim:
"Birçok yerleri dolaştıktan sonra, nihayet Bahçekapı'daki Şişman Yanko'nun dükkanına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. Biri, vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı, öteki de, içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı. Tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi. Bir saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk güzelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu. Ateşin içindeki renk oyunlarını görür gibi olmuştuk. Sarı-Kırmızı alevinin takımımız üstünde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceğini tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu." Buna karşılık kuruculardan Bekir Sıtkı, söz konusu renklerin Gül Baba'nın II.Beyazıt'a verdiği sarı ve kırmızı güllerden esinlendiğini ileri sürer.
GALATASARAY Amblemi Nasıl Doğdu?
Galatasaray ' ın ilk amblemi, 333 Şevki Ege tarafından çizildi. Bu, ağzında futbol topu olan kanatları gerili bir kartaldı. "Kartal", Galatasaray'lıların üzerinde durduğu bir amblem örneğiydi. Ancak, kartal adı benimsenmeyince, Şevki Ege'nin kompozisyonu bir kenara itildi. Sonraları , GS amblemi doğdu ve benimsendi.
Suat Başar,Galatasaray ambleminin nasıl doğduğunu şöyle anlatıyor:
Yıl 1923…
O yıl biz "cinquieme" da, yani lise 1' deydik. Arkadaşlarımızdan 74 Ayetullah Emin, sıra arkadaşı Şinasi (Şahingiray), ile birlikte her hafta "Kara kedi" %90 nispetinde Ayet'in inci gibi el yazısı ile yazılmıştır. Ayet, bir taraftan mecmuasının yazılarını temize çekerken, bir yandan da sahifelerini ve bilhassa kapak vazifesi gören ilk sahifesini süslerdi. Bir defasında bu kapakta hepimiz basit fakat zarif çizilmiş bir "Gayin -Sin" gördük. Kırmızı Gayin' ın içine sarı bir "Sin" oturtulmuştu. Hendesi çizgilerle ve muayyen ölçülerle resmedilmiş olan bu şekil , kulübümüzün, yalnız kulübün değil, bütün Galatasaray ' lılığın remzi olacaktı. Ama, her şeyden evvel bu şekli kulübün kongresine teklif etmek lazımdı. Bu teklifi kim yapacaktı? Tasarladığımız arkadaş çekingendi ve kongre günü yaklaşıyordu. Nihayet o gün geldi. 1923 yılında, bir gün mektebin resim sınıfında kalabalık bir kongre toplandı. Ne ateşli, ne heyecanlı bir kongreydi o. Kimler yoktu ki? Belli ki Galatasaray yeni hamlelere hazırlanıyor, spor sahasında yeni inkilaplar yapacak, memlekette yeni çığırlar açacak. Teklifler ve kararlar bibirini kovalıyor. Şinasi arkadaşımız Ayet'den "Gayin-Sin" resmini almış, kongreye teklif edecek, ama o da çekingen,arka sıralarda oturmuş bekliyor. Nihayet Şinasi'nin yanında oturan Dr. Namık (Canko) merhum , söz alıp ortaya çıktı ve:
Arkadaşlar, genç kardeşlerimizden Şinasi Reşit, kongremize bir rozet şekli getirmiş, kulübümüzün remzi ven rozetimizin şekli olarak kabul edilmesini teklif ederim, dedi. Büyük bir resim kağıdına çizilmiş ve renklerimizle boyanmış "Gayin-Sin" i ortaya çıkardı. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul olundu. Ayet, yalnız eski harflerle "Gayin-Sin" çizmekle kalmamış, aynı uslupla bir de "GS" yaratmıştı. Bunların asılları Ayet'in Şinasi'nin yardım ile çıkardığı haftalık el yazısı "Kara Kedi" mecmuasındadır. "Gayın-Sin" ilk defa 1925 de kurulan Galatasaray talebe sandığının hazırladığı mektup, kağıt ve zarflarına basıldı. Yine, 1925 de kabul edilen lise kasketine ve daha sonra lise ceketlerine işlendi. Bazı imkansızlıklar, rozetin yapılmasını geciktiriyordu. Nihayet bunu da sıra gelince, şekiller o zaman eski İpek sinemasının kapısındaki dükkanlardan birinde Besim Koşalay ile birlikte tuhafiye mağazası açan Nihat Bekdik'e verildi. Bir aksilik eseri bunlar kayboldu. O zamanki İdare Heyetinin bastırdığı matbualarda ve yaptırdığı rozetlerde Ayet'in eseri biraz şekil değiştirdi. GS nin yaratıcısı Ayet Emin'i 29 eylül 1931 de toprağa verdik. Dr. Namık ağabeyimiz 1933 yılında aramızdan ayrıldı. Allah Şinasi Şahingiray arkadaşımıza uzun ömürler versin. GS yi gördükçe, her üçünü hatırlar, ebediyete tevdi ettiklerimizi rahmetle yadederim.
BAŞKANLAR
1905-1914 Ali Sami Yen
1915 Kenan
1915-1918 Ali Sami Yen
1919-1921 R.C. Kalpakçıoğlu
1922-1924 Yusuf Ziya Öniş
1925 Ali Sami Yen
1925 Ahmet Robenson
1926 Adnan İ.Piroğlu
1927 Haydar Sekip
1928 Necmettin Sadak
1929-1930 Abidin Daver
1931 Tahir Kevkap
1932 Fethi İsfendiyaroğlu
1933 Ali Haydar Barsal
1934 R.C.Kalpakçıoğlu
1935-1936 E.Menemencioğlu
1937 Saim Göğen
1937-1938 Sedat Z.Kantoğlu
1939 Nazmi Köksal
1939 Adnan Akiska
1939 Sedat Z.Kantoğlu
1941 Tevfik Ali Çınar
1942 Osman Dardağan
1944 Sedat Z.Kantoğlu
1944-1946 Muslihittin Peykoğlu
1946-1950 Suphi Batur
1950-1952 Yusuf Ziya Öniş
1953 Ulvi Yenal
1954-1955 Refik Selimoğlu
1957-1959 Sadık Giz
1960-1961 Refik Selimoğlu
1962-1965 Ulvi Yenal
1965-1968 Suphi Batur
1969-1971 Selahattin Beyazıt
1973-1975 Mustafa Pekin
1975-1977 Selahattin Beyazıt
1979-1984 Ali Uras
1986-1988 Ali Tanrıyar
1990-1996 Alp Yalman
1996-2001 Faruk Süren
2001-2002 Mehmet Cansun
2002- Özhan Canaydın
TEKNİK DİREKTÖRLER
SEZON ANTRENÖR
1905-1906 Nikolof (Futbolcu)-Bulgaristan
1907 Emin Bülent (Futbolcu)
1908-1911 Horace Armintage (Futbolcu)
1911-1914 Emin bülent (Futbolcu)
1915 Sadi Bey
1916-1917 Ali Sami Yen
1919-1921 Necip Şahin (Futbolcu)
1922-1923 Adil Giray (Futbolcu)
1924-1928 Billy Hunter- İskoçya
1929 Nihat Bekdik (Futbolcu)
1930-1931 Lamberg- Macaristan
1931-1932 Fred Pegnam- İngiltere
1933-1936 S. Pedeafoot- İngiltere
1937 Hans Baar- Avusturya
1938 Peter Szabo- Macaristan
1938-1939 Peter Tandler- Avusturya
1939 Hayman- İngiltere
1939-1940 C. Zaharczuk- Polonya
1941-1945 Jhon Begget- İngiltere
1945-1946 Miço Dimitriyadis
1947 J. Szweng- Macaristan
1947-1949 Pat Molloy- İngiltere
1950-1952 D. Lockhead- İngiltere
1952-1953 Gündüz Kılıç
1953-1954 Lazlo Szekelly- Macaristan
1954-1957 Gündüz Kılıç
1957-1958 George Dick- İngiltere
1959-1961 Remondini- İtalya
1961-1963 Gündüz Kılıç- Çoşkun Özarı
1964-1967 Gündüz Kılıç
1967-1968 Eşfak Aykaç- Bülent Eken
1968-1970 Kaleperoviç- Yugoslavya
1970-1971 Coşkun Özarı
1971-1972 Brian Birch- İngiltere
1972-1973 Brian Birch- İngiltere
1974-1975 Don Howe- İngiltere
1975-1976 Mansell- İngiltere
1976-1977 M. Allison- İngiltere
1977-1978 Fethi Demircan
1978-1979 Coşkun Özarı
1979-1980 Turgay Şeren
1980-1982 Brian Birch- İngiltere
1982-1983 Özkan Sümer
1983-1984 Tomislav İviç- Hırvatistan
1984-1988 Jupp Dervall- Almanya
1988-1990 Mustafa Denizli
1990-1991 Siggi Held- Almanya
1991-1992 Mustafa Denizli
1992-1993 Karlheinz Feldkamp- Almanya
1993-1994 Rainer Hollmann- Almanya
1994-1995 Reinhard Safting- Almanya
1995-1996 Graeme Souness- İskoçya
1996-2000 Fatih Terim
2000-2002 Mircea Lucescu-Romanya
2002-2004 Fatih Terim
2004-2005 Gheorghe Hagi
2005-2006 Eric Gerets
Şampiyon Kadro ve Yıllar
1961-1962
Turgay, Bülent, Candemir, K.Ahmet, B.Ahmet, Ergün, Erol, Talat, Uğur, İlhan, Ayhan, Suat, Bahri, Recep, K.Erol, Samim, Niyazi, Selçuk
1962-1963
Turgay, Bülent, Altay, Candemir, K.Ahmet, B.Erol, Ergün, Suat, Talat, Kadri, Mustafa, İbrahim, Tarık, Ayhan, Erdoğan, İlhan, Metin, Bahri, K.Erol, Turan, Uğur, Nuri
1968-1969
Nihat, Varol, Ali, Bekir, Akın, Tuncay, Talat, Muzaffer, Ergün, Mazlum, Muhlis, Atalay, Ayhan, Metin, Gökmen, Ergin, Turan, Çeloviç, Uğur, B.Mehmet
1970-1971
Yasin, Nihat, Ekrem, Muzaffer, Tuncay, Aydın, Samim, Tarık Ergün, Savaş Olcay, Bülent, Talat, Metin Kurt, Ayhan, Ahmet, Cengiz, Gökmen, B.Mehmet, Suphi, Uğur, Yıldırım, Turan
1971-1972
Yasin, Nihat, Ekrem, Samim, Muzaffer, Tarık, Tuncay, Aydın, Bülent, Savaş, Olcay, Ahmet, Ayhan, Metin, Suphi, Gökmen, B.Mehmet, Uğur, Yıldırım
1972-1973
Yasin, Nihat, Ekrem, Muzaffer, Tarık, Tuncay, Aydın, Bülent, Olcay, Ahmet, B.Mehmet, Metin, Korhan, Gökmen, K.Mehmet, Uğur, Arif
1986-1987
Simoviç, İsmail, Raşit, Erhan, Semih , Yusuf, Ahmet, Arif, Adnan, Muhammed, Cüneyt, Bülent, Uğur, Savaş, İlyas , Erkan, Mirsat, Prekazi
1987-1988
Simoviç, Hayrettin , İsmail, Yusuf, Cüneyt, Erhan, Semih, İhsan, Nasir, Arif, Uğur , Muhammed, Raşit, Turgay, B.Savaş, K.Savaş, Dündar, İlyas, Tanju, Mirsat, Prekazi
1992-1993
Hayrettin Demirbaş, Nezihi, Stumpf, Mert , Bülent , Falco Götz, Tugay, Hamza, Arif, Erdal, Hakan Sükür, Torsten Gütschow, Yusuf Altıntaş, Uğur Tütüneker, İsmail, Okan Buruk, Mustafa, Suat, Şevket, Elvir Boliç, Tayfun, Seyfettin
1993-1994
Hayrettin, Nezihi , Stumpf, Mert, Bülent, Falco Götz, Tugay, Hamza, Arif, Erdal, Hakan Şükür, Yusuf, Uğur, İsmail, Okan, Mustafa, Kubilay, Ahmet, Yusuf Tepekule, Roger Ljung, Suat, Cihat
1996-1997
Volkan, Hayrettin, Mehmet, Pierre Esser, Bekir, Vedat, Feti, Bülent, Filipescu, Evren, Suat, Hagi, Ümit, Tugay, Ergün, Hakan Ünsal, Okan, Arif, Hakan Şükür, Ilie, Mert, Ufuk, İlyas, Van Gobbel, Knup, Alp, Ceyhun, Ersan
1997-1998
Volkan, Mehmet, Bülent, Vedat, Ümit, Suat, Tugay, Hakan Sükür, Ergün, Fatih, Osman, Okan, Arif, Hakan Ünsal, Emre, Gheorghe Hagi, Sebastian Filipescu, Gheorghe Popescu, Adnan, Feti, Mehmet, Cengiz, Adrian İlie, Ceyhun, Ion Lutu, Ufuk, Serkan, Kerem
1998-1999
Taffarel, Mehmet, Alper, Arif, Burak, Bülent, Emre, Ergün, Fatih, Gheorghe Hagi, Gheorghe Popescu, Hakan Şükür, Hakan Ünsal, Hasan Şaş, Okan, Savaş, Sebastian Filipescu, Suat, Tolunay, Tugay, Ufuk, Ümit, Vedat
1999-2000
Taffarel, Mehmet , Kerem, Bülent, Popescu, Fatih, Emrah Eren, Hakan Ünsal, Capone, Emre, Okan, Suat, Hagi, Faruk, Ahmet, Alper, Hasan Şaş Ümit, Ergun, Sergen , Arif, Hakan Şükür, Burak, Marcio Dos Santos
2001-2002
Farry Ali Mondragon, Kerem İnan, Mehmet Bölükbaşı, Bülent Korkmaz, Vedat İnceefe, Capone De Oliveira, Victoria, Perez, Hakan Ünsal, Alper Tezcan, Emrah Eren, Emre Aşık, Fleurquin, Bülent Akın, Ayhan Akman, Suat Kaya, Sergen Yalçın, Ergün Pembe, Rasim Vardar, Batista, Serkan Aykut, Ümit Karan, Hasan Şaş, Berkant, Murat Sözkesen, Arif Erdem
Galatasaray Spor Kulübü, Türk Spor Tarihi'ndeki öncü olma özelliğini hiç kuşkusuz içinden doğduğu ve gene öncü bir kurum olan Galatasaray Lisesi'nden (Mektebi Sultani) almıştır. Okul ile kulüp arasındaki koparılmaz bağ, yadsınamayacak bir gerçeklik ve övünç kaynağıdır.
Devlet adamı yetiştirmek amacıyla II. Beyazıt tarafından 1482'de kurulan mektep, adını kurulduğu bölgeden alır ve "Galata Sarayı" olarak anılmaya başlar. Okul modern konumuna 1 Eylül 1868'de Sultan Abdülaziz döneminde kavuşur. Okul' un yeniden yapılanmasıyla birlikte, Türkiye'de de gerçek anlamıyla ilk sportif çalışmalar başlamış olur ve okulda Beden Eğitimi dersi jimnastikçi 'Monsieur Curel' tarafından eğitim programına konur. Bu atılımlar gerçekten bir devrim niteliği taşımaktadırlar. Curel, modern aletler eşliğinde çalıştırdığı öğrencileri sportif açıdan geliştirirken, onlar için Kağıthane'de bir idman Bayramı düzenler. Yıl 1870'tir. Bu etkinlikte başarı gösteren sporcular değişik ödül ve madalyalar kazanır ve yarışmaların sonunda öğrencilere "kuzulu pilav" verilir. Bu da, sonraki yıllarda bir başka geleneğin başlangıcını oluşturur.
Curel'den sonra görevi devralan yabancı spor hocaları (M. Moiroux, Signor Martinetti, Stangali gibi), jimnastik ve atletizmin yanı sıra, değişik branşlara da eğilerek (yüzme, kürek, aletli jimnastik), bir ilki daha başlatmış olurlar. Bu çalışmaların ürünü çok geçmeden alınmaya başlanır ve adı Türk Spor Tarihi'ne altın harflerle yazılan Faik Üstünidman'ın yanı sıra, Binbaşı Mazhar Kazancı, Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeşler GSL'nde görev alıp, izcilik, tenis, hokey gibi spor dallarının öğrenciler arasında yaygınlaşmasını sağlarlar. Özellikle Üstünidman'ın ön ayak olmasıyla, öğrenciler futbolla tanışırlar. Ama oynanan futbol, bir kör dövüşünden farklı olmayan ve kural tanımayan bir koşuşturmayı andırmaktadır. Ama futbol GSL' nin Tören Kapısı'ndan adımını atmış ve tam bir salgına dönüşmüştür.
1901 yılında İstanbul'da yaşayan iki İngiliz, James Lafontaine ve Horace Armitage, Rum ve İngiliz oyunculardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü'nü kurmuşlar ama 1903'te takımdaki İngilizler bir anlaşmazlık sonucu ayrılarak Moda Kulübü'nü oluşturmuşlardır. 1904 yılında ise bu kulüpler, Imogen, Elpis, Strugglers takımlarıyla anlaşarak, İstanbul Futbol Birliği'ni hayata geçirmişler ve bugünkü Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı'nın yerinde bulunan "Union Club-İttihat Spor" sahasında düzenli karşılaşmalar yapmaya başlamışlardır. Görüldüğü gibi bu takımlar yabancı ya da azınlık takımlarıdır. Türk olmayan ekiplerin gerçekleştirdikleri bu ilk futbol karşılaşmaları, GSL öğrencilerini hem ilgilendirir hem de çok üzer. Artık onların amacı, kendi futbol kulüplerini kurmak, ölesiye sevdikleri bu oyunun kurallarını "hatmetmek" ve yabancılarla boy ölçüşmektir.
Türk olmayan takımları yenmek
Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen, "Ellinci Yıl" kitabında kuruluş öyküsünü şöyle anlatır:
"1 Teşrin 1905'te mektebin beşinci sınıfında edebiyat muallimimiz merhum Mehmet Ata beyin dersi esnasında birkaç arkadaş baş başa vererek Galatasaray'da bir futbol kulübü kurmaya karar verdik. İlk müteşebbisler oyuna ve mücadeleye meyyal arkadaşlardan Asım Tevfik Sonumut, Reşat Şirvani, Cevdet Kalpakçıoğlu, Abidin Daver, Kamil...gibi gençlerdi. Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sırp talebesinden çevik ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmişlerdi. Asım'ı muhasebeciliğe, Cevdet'i ikinci reisliğe seçmiş, kendim de Reis olmuştum. Asım her hafta arkadaşlardan birer kuruş toplamakda mahir olduğu için kendisini muhasebeci yapmıştık. Ben Reisliği topu yağlayıp şişirmekle almıştım. Topumuza evladım gibi bakardım. Zaten varımız yoğumuz da toptu. Mektebe gelirken, domuz sokağından geçer, domuz yağı alırdım. Topu onunla yağlar, şişirirdim; yamasını yeni pabucumdan kesmiştim. Bunu gören arkadaşlar, bana hepimizden fazla paye vermişlerdi. Yani o zaman Reisliğe ve diğer vazifelere payeyi, en çok çalışan kazanırdı. Cevdet de ikinci Reisliği formaları yıkadığı için almıştı.
"Maksadımız İngilizler gibi toplu bir halde oynamak, bir renge ve bir isme malik olmak ve Türk olmayan takımları yenmek."
Kulübün adının Gloria (Zafer) ya da Audace (Cesaret) konulması yolunda görüşler ortaya atılmışsa da, sonuçta Galatasaray olmasında anlaşmaya varılmıştır. Araştırmacı Cem Atabeyoğlu, Galatasaray adının, bu takımın yaptığı ilk maçta Rum ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlardan "Galata Sarayı efendileri"diye söz etmelerinden doğduğunu yazar. Bunun üzerine kurucular da ismi benimserler ve "Adımız Galata Sarayı olsun" derler.
Kurucu Listeler
1905'ten 1919'a kadar Galatasaray Spor Kulübü'ne Başkanlık yapan, mektebin 889 numaralı öğrencisi Ali Sami Yen, inci gibi elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulübü ıhsaiyet Defteri'nin (Sayım-İstatistik Defteri) 181 ve 182. sayfalarında kurucu 13 üyeyi şöyle sıralar: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-B. Nikolof; 6-Milo Bakiş; 7-Pol Bakiş; 8-Bekir Sıtkı Bircan; 9-Tahsin Nahit; 10-Reşat Şirvanizade; 11-Hüseyin Hüsnü; 12-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu; 13-Abidin Daver.
1905'te Osmanlı İmparatorluğu'nda bir dernekler yasası bulunmadığından, Galatasaray Spor Kulübü yasal olarak tescil edilme olanağını bulamamıştır. 1912 yılında Cemiyetler Kanunu çıkarıldıktan sonra, kulüp yasal bir kimlik kazandı. Yetkili makamlara kulüplerin tüzükleriyle birlikte, kurucu üyelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduğundan, istifa eden ya da eğitimlerini tamamlayarak ülkelerine dönen üyeler ilk listeden çıkarılmış ve 1 Eylül 1913'te kurucu liste yeniden düzenlenmiştir. Kurucu üyelerin yeni sıralaması şöyle gerçekleşmiştir: 1-Ali Sami Yen; 2-Asım Sonumut; 3-Emin Bülent Serdaroğlu; 4-Celal İbrahim; 5-Bekir Sıtkı Bircan; 6-Reşat Şirvanizade; 7-Refik Cevdet Kalpakçıoğlu; 8-Abidin Daver.
Renklerin öyküsü
Galatasaray Spor Kulübü'nün ilk renkleri kırmızı-beyaz'dır. Bayrağımızın renklerinden esinlenerek seçilen bu renkler, dönemin baskıcı ve paranoyak yönetimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır. Bu nedenle, sarı-siyah renkler gündeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve Galatasaray bugünkü renklerine kavuşmuştur. Bu renklerin öyküsünü Ali Sami Yen'den dinleyelim:
"Birçok yerleri dolaştıktan sonra, nihayet Bahçekapı'daki Şişman Yanko'nun dükkanına gidilerek orada zarif iki yünlü kumaşa tesadüf ettik. Biri, vişneye çalan koyuca tatlı bir kırmızı, öteki de, içinde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı. Tezgahtar, mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi. Bir saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk güzelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu. Ateşin içindeki renk oyunlarını görür gibi olmuştuk. Sarı-Kırmızı alevinin takımımız üstünde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete götüreceğini tahayyül ediyorduk. Nitekim de öyle oldu." Buna karşılık kuruculardan Bekir Sıtkı, söz konusu renklerin Gül Baba'nın II.Beyazıt'a verdiği sarı ve kırmızı güllerden esinlendiğini ileri sürer.
GALATASARAY Amblemi Nasıl Doğdu?
Galatasaray ' ın ilk amblemi, 333 Şevki Ege tarafından çizildi. Bu, ağzında futbol topu olan kanatları gerili bir kartaldı. "Kartal", Galatasaray'lıların üzerinde durduğu bir amblem örneğiydi. Ancak, kartal adı benimsenmeyince, Şevki Ege'nin kompozisyonu bir kenara itildi. Sonraları , GS amblemi doğdu ve benimsendi.
Suat Başar,Galatasaray ambleminin nasıl doğduğunu şöyle anlatıyor:
Yıl 1923…
O yıl biz "cinquieme" da, yani lise 1' deydik. Arkadaşlarımızdan 74 Ayetullah Emin, sıra arkadaşı Şinasi (Şahingiray), ile birlikte her hafta "Kara kedi" %90 nispetinde Ayet'in inci gibi el yazısı ile yazılmıştır. Ayet, bir taraftan mecmuasının yazılarını temize çekerken, bir yandan da sahifelerini ve bilhassa kapak vazifesi gören ilk sahifesini süslerdi. Bir defasında bu kapakta hepimiz basit fakat zarif çizilmiş bir "Gayin -Sin" gördük. Kırmızı Gayin' ın içine sarı bir "Sin" oturtulmuştu. Hendesi çizgilerle ve muayyen ölçülerle resmedilmiş olan bu şekil , kulübümüzün, yalnız kulübün değil, bütün Galatasaray ' lılığın remzi olacaktı. Ama, her şeyden evvel bu şekli kulübün kongresine teklif etmek lazımdı. Bu teklifi kim yapacaktı? Tasarladığımız arkadaş çekingendi ve kongre günü yaklaşıyordu. Nihayet o gün geldi. 1923 yılında, bir gün mektebin resim sınıfında kalabalık bir kongre toplandı. Ne ateşli, ne heyecanlı bir kongreydi o. Kimler yoktu ki? Belli ki Galatasaray yeni hamlelere hazırlanıyor, spor sahasında yeni inkilaplar yapacak, memlekette yeni çığırlar açacak. Teklifler ve kararlar bibirini kovalıyor. Şinasi arkadaşımız Ayet'den "Gayin-Sin" resmini almış, kongreye teklif edecek, ama o da çekingen,arka sıralarda oturmuş bekliyor. Nihayet Şinasi'nin yanında oturan Dr. Namık (Canko) merhum , söz alıp ortaya çıktı ve:
Arkadaşlar, genç kardeşlerimizden Şinasi Reşit, kongremize bir rozet şekli getirmiş, kulübümüzün remzi ven rozetimizin şekli olarak kabul edilmesini teklif ederim, dedi. Büyük bir resim kağıdına çizilmiş ve renklerimizle boyanmış "Gayin-Sin" i ortaya çıkardı. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul olundu. Ayet, yalnız eski harflerle "Gayin-Sin" çizmekle kalmamış, aynı uslupla bir de "GS" yaratmıştı. Bunların asılları Ayet'in Şinasi'nin yardım ile çıkardığı haftalık el yazısı "Kara Kedi" mecmuasındadır. "Gayın-Sin" ilk defa 1925 de kurulan Galatasaray talebe sandığının hazırladığı mektup, kağıt ve zarflarına basıldı. Yine, 1925 de kabul edilen lise kasketine ve daha sonra lise ceketlerine işlendi. Bazı imkansızlıklar, rozetin yapılmasını geciktiriyordu. Nihayet bunu da sıra gelince, şekiller o zaman eski İpek sinemasının kapısındaki dükkanlardan birinde Besim Koşalay ile birlikte tuhafiye mağazası açan Nihat Bekdik'e verildi. Bir aksilik eseri bunlar kayboldu. O zamanki İdare Heyetinin bastırdığı matbualarda ve yaptırdığı rozetlerde Ayet'in eseri biraz şekil değiştirdi. GS nin yaratıcısı Ayet Emin'i 29 eylül 1931 de toprağa verdik. Dr. Namık ağabeyimiz 1933 yılında aramızdan ayrıldı. Allah Şinasi Şahingiray arkadaşımıza uzun ömürler versin. GS yi gördükçe, her üçünü hatırlar, ebediyete tevdi ettiklerimizi rahmetle yadederim.
BAŞKANLAR
1905-1914 Ali Sami Yen
1915 Kenan
1915-1918 Ali Sami Yen
1919-1921 R.C. Kalpakçıoğlu
1922-1924 Yusuf Ziya Öniş
1925 Ali Sami Yen
1925 Ahmet Robenson
1926 Adnan İ.Piroğlu
1927 Haydar Sekip
1928 Necmettin Sadak
1929-1930 Abidin Daver
1931 Tahir Kevkap
1932 Fethi İsfendiyaroğlu
1933 Ali Haydar Barsal
1934 R.C.Kalpakçıoğlu
1935-1936 E.Menemencioğlu
1937 Saim Göğen
1937-1938 Sedat Z.Kantoğlu
1939 Nazmi Köksal
1939 Adnan Akiska
1939 Sedat Z.Kantoğlu
1941 Tevfik Ali Çınar
1942 Osman Dardağan
1944 Sedat Z.Kantoğlu
1944-1946 Muslihittin Peykoğlu
1946-1950 Suphi Batur
1950-1952 Yusuf Ziya Öniş
1953 Ulvi Yenal
1954-1955 Refik Selimoğlu
1957-1959 Sadık Giz
1960-1961 Refik Selimoğlu
1962-1965 Ulvi Yenal
1965-1968 Suphi Batur
1969-1971 Selahattin Beyazıt
1973-1975 Mustafa Pekin
1975-1977 Selahattin Beyazıt
1979-1984 Ali Uras
1986-1988 Ali Tanrıyar
1990-1996 Alp Yalman
1996-2001 Faruk Süren
2001-2002 Mehmet Cansun
2002- Özhan Canaydın
TEKNİK DİREKTÖRLER
SEZON ANTRENÖR
1905-1906 Nikolof (Futbolcu)-Bulgaristan
1907 Emin Bülent (Futbolcu)
1908-1911 Horace Armintage (Futbolcu)
1911-1914 Emin bülent (Futbolcu)
1915 Sadi Bey
1916-1917 Ali Sami Yen
1919-1921 Necip Şahin (Futbolcu)
1922-1923 Adil Giray (Futbolcu)
1924-1928 Billy Hunter- İskoçya
1929 Nihat Bekdik (Futbolcu)
1930-1931 Lamberg- Macaristan
1931-1932 Fred Pegnam- İngiltere
1933-1936 S. Pedeafoot- İngiltere
1937 Hans Baar- Avusturya
1938 Peter Szabo- Macaristan
1938-1939 Peter Tandler- Avusturya
1939 Hayman- İngiltere
1939-1940 C. Zaharczuk- Polonya
1941-1945 Jhon Begget- İngiltere
1945-1946 Miço Dimitriyadis
1947 J. Szweng- Macaristan
1947-1949 Pat Molloy- İngiltere
1950-1952 D. Lockhead- İngiltere
1952-1953 Gündüz Kılıç
1953-1954 Lazlo Szekelly- Macaristan
1954-1957 Gündüz Kılıç
1957-1958 George Dick- İngiltere
1959-1961 Remondini- İtalya
1961-1963 Gündüz Kılıç- Çoşkun Özarı
1964-1967 Gündüz Kılıç
1967-1968 Eşfak Aykaç- Bülent Eken
1968-1970 Kaleperoviç- Yugoslavya
1970-1971 Coşkun Özarı
1971-1972 Brian Birch- İngiltere
1972-1973 Brian Birch- İngiltere
1974-1975 Don Howe- İngiltere
1975-1976 Mansell- İngiltere
1976-1977 M. Allison- İngiltere
1977-1978 Fethi Demircan
1978-1979 Coşkun Özarı
1979-1980 Turgay Şeren
1980-1982 Brian Birch- İngiltere
1982-1983 Özkan Sümer
1983-1984 Tomislav İviç- Hırvatistan
1984-1988 Jupp Dervall- Almanya
1988-1990 Mustafa Denizli
1990-1991 Siggi Held- Almanya
1991-1992 Mustafa Denizli
1992-1993 Karlheinz Feldkamp- Almanya
1993-1994 Rainer Hollmann- Almanya
1994-1995 Reinhard Safting- Almanya
1995-1996 Graeme Souness- İskoçya
1996-2000 Fatih Terim
2000-2002 Mircea Lucescu-Romanya
2002-2004 Fatih Terim
2004-2005 Gheorghe Hagi
2005-2006 Eric Gerets
Şampiyon Kadro ve Yıllar
1961-1962
Turgay, Bülent, Candemir, K.Ahmet, B.Ahmet, Ergün, Erol, Talat, Uğur, İlhan, Ayhan, Suat, Bahri, Recep, K.Erol, Samim, Niyazi, Selçuk
1962-1963
Turgay, Bülent, Altay, Candemir, K.Ahmet, B.Erol, Ergün, Suat, Talat, Kadri, Mustafa, İbrahim, Tarık, Ayhan, Erdoğan, İlhan, Metin, Bahri, K.Erol, Turan, Uğur, Nuri
1968-1969
Nihat, Varol, Ali, Bekir, Akın, Tuncay, Talat, Muzaffer, Ergün, Mazlum, Muhlis, Atalay, Ayhan, Metin, Gökmen, Ergin, Turan, Çeloviç, Uğur, B.Mehmet
1970-1971
Yasin, Nihat, Ekrem, Muzaffer, Tuncay, Aydın, Samim, Tarık Ergün, Savaş Olcay, Bülent, Talat, Metin Kurt, Ayhan, Ahmet, Cengiz, Gökmen, B.Mehmet, Suphi, Uğur, Yıldırım, Turan
1971-1972
Yasin, Nihat, Ekrem, Samim, Muzaffer, Tarık, Tuncay, Aydın, Bülent, Savaş, Olcay, Ahmet, Ayhan, Metin, Suphi, Gökmen, B.Mehmet, Uğur, Yıldırım
1972-1973
Yasin, Nihat, Ekrem, Muzaffer, Tarık, Tuncay, Aydın, Bülent, Olcay, Ahmet, B.Mehmet, Metin, Korhan, Gökmen, K.Mehmet, Uğur, Arif
1986-1987
Simoviç, İsmail, Raşit, Erhan, Semih , Yusuf, Ahmet, Arif, Adnan, Muhammed, Cüneyt, Bülent, Uğur, Savaş, İlyas , Erkan, Mirsat, Prekazi
1987-1988
Simoviç, Hayrettin , İsmail, Yusuf, Cüneyt, Erhan, Semih, İhsan, Nasir, Arif, Uğur , Muhammed, Raşit, Turgay, B.Savaş, K.Savaş, Dündar, İlyas, Tanju, Mirsat, Prekazi
1992-1993
Hayrettin Demirbaş, Nezihi, Stumpf, Mert , Bülent , Falco Götz, Tugay, Hamza, Arif, Erdal, Hakan Sükür, Torsten Gütschow, Yusuf Altıntaş, Uğur Tütüneker, İsmail, Okan Buruk, Mustafa, Suat, Şevket, Elvir Boliç, Tayfun, Seyfettin
1993-1994
Hayrettin, Nezihi , Stumpf, Mert, Bülent, Falco Götz, Tugay, Hamza, Arif, Erdal, Hakan Şükür, Yusuf, Uğur, İsmail, Okan, Mustafa, Kubilay, Ahmet, Yusuf Tepekule, Roger Ljung, Suat, Cihat
1996-1997
Volkan, Hayrettin, Mehmet, Pierre Esser, Bekir, Vedat, Feti, Bülent, Filipescu, Evren, Suat, Hagi, Ümit, Tugay, Ergün, Hakan Ünsal, Okan, Arif, Hakan Şükür, Ilie, Mert, Ufuk, İlyas, Van Gobbel, Knup, Alp, Ceyhun, Ersan
1997-1998
Volkan, Mehmet, Bülent, Vedat, Ümit, Suat, Tugay, Hakan Sükür, Ergün, Fatih, Osman, Okan, Arif, Hakan Ünsal, Emre, Gheorghe Hagi, Sebastian Filipescu, Gheorghe Popescu, Adnan, Feti, Mehmet, Cengiz, Adrian İlie, Ceyhun, Ion Lutu, Ufuk, Serkan, Kerem
1998-1999
Taffarel, Mehmet, Alper, Arif, Burak, Bülent, Emre, Ergün, Fatih, Gheorghe Hagi, Gheorghe Popescu, Hakan Şükür, Hakan Ünsal, Hasan Şaş, Okan, Savaş, Sebastian Filipescu, Suat, Tolunay, Tugay, Ufuk, Ümit, Vedat
1999-2000
Taffarel, Mehmet , Kerem, Bülent, Popescu, Fatih, Emrah Eren, Hakan Ünsal, Capone, Emre, Okan, Suat, Hagi, Faruk, Ahmet, Alper, Hasan Şaş Ümit, Ergun, Sergen , Arif, Hakan Şükür, Burak, Marcio Dos Santos
2001-2002
Farry Ali Mondragon, Kerem İnan, Mehmet Bölükbaşı, Bülent Korkmaz, Vedat İnceefe, Capone De Oliveira, Victoria, Perez, Hakan Ünsal, Alper Tezcan, Emrah Eren, Emre Aşık, Fleurquin, Bülent Akın, Ayhan Akman, Suat Kaya, Sergen Yalçın, Ergün Pembe, Rasim Vardar, Batista, Serkan Aykut, Ümit Karan, Hasan Şaş, Berkant, Murat Sözkesen, Arif Erdem
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder